Page 46 - E-Tez Bülteni Mart 2025, SAYI 1
P. 46
Tez Özeti
Kale (Gümüşhane) yöresinde geniş bir yayılım gösteren Alt Kretase karbonatları (Berdiga Formasyonu) Tetis Okyanusu'nun paleookyanusal
koşullarının önemli arşivleri olarak kabul edilir. Alt Kretase kireçtaşlarına yönelik olarak gerçekleştirilen, mikrofasiyes, mikropaleontolojik ve
jeokimyasal analizler sonucunda elde edilen bulgular, kireçtaşlarının çökelimini kontrol eden havzanın sedimanter evriminin ve paleookyanusal
koşullarının ortaya konulmasına yönelik olarak değerlendirilmiştir. İncelenen Alt Kretase kireçtaşları, Ca98.98-99.70 Mg0.30-1.02(CO3)
karakterlerine sahip olup, genel olarak düşük Mg-kalsit özelliği göstermektedir. δ^13C ve δ^18O değerleri ise sırasıyla, –1.31 ile 1.97‰ ve 5.54 ile
–2.63‰ arasında değişmektedir. Toplam organik karbon (TOK) içerikleri ise %0.01 ile %0.04 arasındadır. Değişen oranlarda Co (<0.2–2.60 ppm),
U (0.50–5.50 ppm), Mo (<0.10–0.50 ppm,), V (<8–17.00), Ni (0.10–9.20 ppm), Cu (0.30–5.30 ppm) içermektedir. Toplam Nadir Toprak Element
(NTE) içeriği 1.76-20.66 ppm ve Y içeriği ise 0.30-6.60 ppm arasında değişmektedir. Sedimantolojik bulgular, incelenen kireçtaşlarının, altta Birim
1 ve üstte Birim 2 olmak üzere iki ana fasiyesten oluştuğunu ortaya koymaktadır. Birim 1 (Barremiyen -Hotriviyen?); bol miktarda bentik
foraminifer içeren mikrofasiyesler ile karakterize olup, iç platformu yansıtan sığ denizel ortamda çökelmiştir. Birim 1 üzerine keskin bir dokanak
ile gelen Birim 2 (erken Apsiyen?) ise nispeten daha derin su koşullarını yansıtan açık denizel koşulların hâkim olduğu mikrofasiyes toplulukları ile
karakterizedir. Sedimantolojik bulgular, erken Apsiyen? döneminin başlarında havzanın çökelme ortamlarında ve buna eşlik eden
paleookyanusal koşullarında önemli değişim olduğunu göstermektedir. Ayrıca, incelenen kireçtaşlarının çökeldiği süreçte havza, oksijen
seviyelerinde dalgalanmalar ve değişen iklimsel koşullara (yarı-kurak ile yarı-humik ve humik koşullara) maruz kalmıştır.
Anahtar kelimeler: Karbonat, Berdiga Formasyonu, Paleookyanusal koşullar, Mikrofasiyes