Page 37 - E-Tez Bülteni Mart 2025, SAYI 1

Tez Özeti

Bu çalışmada, iklim ve arazi kullanımı değişimleri etkileri dikkate alınarak, büyük taşkınlara maruz kalan Türkiye’nin Doğu Karadeniz
Havzası’nda, Trabzon İli’nin güneyinde yer alan Değirmendere Havzası’nın mansabında meydana gelmesi muhtemel taşkınlar ve bu
taşkınlara ait haritalar tahmin edilmiştir. Değirmendere Havzası üzerindeki Akım Gözlem İstasyonunun (AGİ) yıllık maksimum debileri
için en uygun dağılım belirlenmiş, bu dağılıma göre 100, 200, 500 ve 1000 yıl tekerrür süreli taşkın debileri (QT) tahmin edilmiş ve
QT/Qort değerleri ve aşılmama olasılığı (F) arasında bir ilişki elde edilmiştir. Değirmendere Havzası için QT/Qort ve F arasında elde
edilen denklem ve 2040 ve 2070 ve 2100 yılları için iklim değişimi dikkate alınmış ortalama debiler (Qort) ile çeşitli tekerrür süreli
debiler (QT) tahmin edilmiştir. Havzanın 2040 ve 2070 ve 2100 yılları için 100 ve 200 ve 500 ve 1000 yıl tekerrürlü tahmini taşkın
debileri kullanarak akım hidrografı tahmin edilmiştir. 2000 ve 2023 yıllarına ait uydu görüntüleri yardımıyla 2040, 2070 ve 2100 yıllarına
ait arazi kullanım haritaları tahmin edilmiştir. Daha sonra hidrograf ve arazi kullanım değerleri kullanılarak, belirlenen tekerrür süreleri
ve yıllar için, taşkın hasarları üzerinde etkin olan taşkın parametreleri (yayılım alanı, su derinliği, ortalama su hızı, derinlik*hız ve varış
zamanı) tahmin edilerek bu parametrelerin değişimleri incelenmiş ve haritalandırılmıştır. Sonuç olarak, taşkın tekerrür süresi büyüdükçe
ve yıllar ilerledikçe varış zamanında azalma, diğer parametrelerde ise artış olacağı belirlenmiştir.
Anahtar kelimeler: Değirmendere Havzası, Taşkın haritaları, İklim ve Arazi kullanım değişimi