Page 34 - E-Tez Bülteni Mart 2025, SAYI 1

Tez Özeti

Bu tez, aritmetik optimizasyon algoritmasını (AOA) çok katmanlı algılayıcı (MLP) ile birleştirerek yapım projelerinde kesikli zaman-maliyet
ödünleşim probleminin (DTCTP) çözümüne vekil model destekli bir yaklaşım getirmektedir. Bu yöntem, kritik yol yöntemi (CPM)
hesaplama sonuçlarını tahmin etmek için MLP vekil modelini kullanarak tekrarlayan CPM hesaplama çabasını hafifletmektedir. Vekil
modellerin hiper parametreleri ızgara aramasıyla optimize edilmiştir. MLP vekil modeli tahmin doğruluğu ve hesaplama süresi dikkate
alındığında diğer vekil modeller olan destek vektör regresyonu (SVR) ve rastgele ormana (RF) üstünlük göstermiştir.Vekil model destekli
AOA’nın performansı, 81, 146, 208 ve 291 faaliyet içeren yapım projelerinin DTCTP’lemlerinin çözümünde test edilmiştir. İncelenen
problemlerin vekil model destekli AOA ile elde edilen Pareto front çözümleri AOAile elde edilen çözümlere kıyasla proje süresini %4,61,
maliyetleri %6,71 ve hesaplama süresini %71,24 oranında azaltmıştır. Elde edilen sonuçlar vekil model destekli AOA’nın özellikle büyük
ölçekli yapım projelerinin DTCTP’lemlerinin çözümünde vekil model desteksiz AOA’na göre hesaplama süresi açısından daha üstün
olduğunu göstermektedir. Bu model, kesikli DTCTP’lemlerinin çözümü için hesaplama açısından daha güçlü bir araç sunarak proje
yöneticilerine ve karar vericilere ilgili probleme daha hızlı çözüm üretmelerini sağlayacaktır. Çalışma, makine öğrenimi tabanlı vekil
modeli optimizasyon algoritmasına entegre ederek ilgili alandaki araştırmalara katkıda bulunmaktadır.
Anahtar kelimeler: Aritmetik optimizasyon algoritması (AOA), Vekil model, Zaman maliyet ödünleşim problemi (TCTP),
Çok amaçlı optimizasyon, Yapım yönetimi