Page 28 - E-Tez Bülteni Mart 2025, SAYI 2

Tez Özeti

Sulak alanlar, yer altı sularını besleme, yüzey akışını kontrol etme, taşkın riskini azaltma ve suyun doğal filtrasyonunu sağlamasının
yanı sıra suyun depolanması ve buharlaşma gibi hidrolojik süreçlere katkıda bulunması nedeni ile de hidrolojideki değişikliklere
duyarlı ekosistemlerdir. Bu nedenle sulak alanların su bütçelerini karakterize etmek yönetim ve koruma için çok önemlidir. Bu
çalışmada, Kızılırmak Deltası’nın su bütçesi ile iklim değişikliğinin paylaşılan iki sosyoekonomik yol (SPP2-4.5 ve SSP5-8.5) senaryosu
altında seçilen üç farklı CMIP-6 iklim modeli kullanılarak delta üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Hidrolojik model, akış için sırasıyla
2011-2014 ve 2015-2021 dönemlerindeki günlük verilere göre kalibre edilmiş ve doğrulanmıştır (RMSE = 2.66, R2 = 0.68, ve R=0.82,
RMSE = 2.27, R2 = 0.62 ve R=0.79). Hidrolojik bütçede, yağışların büyük kısmı evapotranspirasyonla atmosfere dönerken, yeraltı
suyu ve yüzey akışı gibi diğer bileşenlerin, yerel meteorolojik koşullara bağlı olarak su dengesine katkıda bulunduğu görülmüştür.
SPP2-4.5 ve SSP5-8.5 senaryoları altında sıcaklık artışının 1.05°C ile 7.13°C arasında, yağışların %12 ile %50 ye varan azalış olacağı
ve nehir akışında ise %10 civarında azalma olacağı beklenmektedir.

Anahtar kelimeler: Kızılırmak Deltası, MIKE-SHE model, Su Bütçesi, İklim Değişikliği