Page 23 - E-Tez Bülteni Mart 2025, SAYI 2

Tez Özeti

Arkeolojik kazılar, kültürel mirası koruma ve insanlık tarihini yeniden inşa etme açısından büyük öneme sahiptir. Son yıllarda
uzaktan algılama ve fotogrametrik yöntemlerin gelişmesi, arkeolojik alanların analizini hızlandırmıştır. Arkeolojik kazı bölgeleri
genellikle yoğun bitki örtüsüyle kaplı olup, bu alanlarda gerçek arazi modelinin elde edilmesi önemli bir araştırma konusu
olmuştur. Bu tez çalışmasında, LiDAR nokta bulutu verisi kullanarak zemin filtrelemesi yapmak amacıyla literatürde yer alan
Kumaş Simülasyon Filtresi (CSF), Aşamalı Üçgenleştirilmiş Düzensiz Ağ (PTIN) ve Destek Vektör Makinesi (DVM) yöntemleri farklı
parametre kombinasyonlarıyla karşılaştırılmıştır. Test bölgesi olarak, Ordu ili Fatsa ilçesi, Yapraklı Mahallesi’nde yer alan ve 1.
Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillenen Çıngırt Kalesi seçilmiştir. Arazide yersel LiDAR verisiyle elde edilen 1159 adet
referans veriyle yapılan karşılaştırmada, CSF, PTIN ve DVM yöntemlerinin zemin çıkarım performansları sırasıyla %97,66, %96,80
ve %73,40 F-skoru ile sonuçlanmıştır. PTIN ve CSF yöntemlerinin birleşimi ile zemin çıkarım performansı %96,89 F-skor değerine
ulaşmıştır. Referans veriye göre ortalama yükseklik farkı yaklaşık 10 cm olarak hesaplanmıştır. Sonuçlar, PTIN’in bitki örtüsü ve
zemin filtrelemesinde, CSF’nin ise kayalık ve branda alanlarında daha başarılı olduğunu göstermektedir. Bütünleşik yöntemle
(PTIN+CSF) hassas arazi modeli üretimi daha etkin bir şekilde zemin çıkarımını sağlamıştır.
Anahtar kelimeler: Arkeolojik Kazı, LiDAR Nokta Bulutu, Zemin Filtreleme, CSF, PTIN