Page 25 - E-Tez Bülteni Mart 2025, SAYI 2

Tez Özeti
Ulaşımın önemli bir parçası olan köprülerin güvenliğini sağlamak için yapı sağlığı izleme (YSİ) yöntemi geliştirilmiş olup, bu yöntem
dinamik parametrelerdeki değişimi izleyerek olası hasarların erken tespitini sağlamaktadır. Tahribatsız bir kontrol yöntemi olan YSİ,
köprülerin ulaşımı aksatmadan sürekli izlenmesine olanak tanımaktadır. Bu tez çalışmasında, köprü türü yapılarda YSİ sistemlerinin
etkinliğini artırmak amacıyla optimum sensör sayısı ve konumlarının belirlenmesi üzerine bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Sensörlerin
doğru sayıda ve konumda yerleştirilmesi hem izleme doğruluğunu artırmak hem de maliyet ve veri yoğunluğunu optimize etmek
açısından kritik önem taşımaktadır. Bu doğrultuda, optimum sensör sayısı ve konumlarının belirlenmesi sağlayan, MATLAB
programı ile SAP2000-OAPI özelliklerinin ve Jaya algoritmasının etkin bir şekilde çalıştığı bir bilgisayar programı oluşturulmuştur.
Modal güvence kriterinden türetilen mak-MAC, ort-MAC ve rms-MAC yöntemleri, amaç fonksiyonları olarak optimizasyon
sürecinde kullanılmıştır. Oluşturulan programın etkinliğini göstermek için 17 ve 77 elemanlı iki boyutlu çelik kafes köprü modeli ile
396 elemanlı üç boyutlu çelik kafes köprü modelleri üzerinde sensör yerleşim optimizasyonu gerçekleştirilmiştir. Örnek olarak
seçilen köprü modellerinden elde edilen sonuçlardan sensör sayısının artmasının doğruluğunu artırdığı ama belli bir noktadan
sonra katkısının azaldığı ve oluşturulan program ile en iyi performans veren optimum sensör yerleşiminin (OSY)
gerçekleştirilebildiği görülmüştür.
Anahtar kelimeler: OSY, YSİ, Köprüler, Sensörler, Jaya Algoritması, Modal Analiz