Page 32 - E-Tez Bülteni Mart 2025, SAYI 2

Tez Özeti

Bu çalışmada; Cu(II), Pb(II), Cd(II), Co(II), Cr(III), Cr(VI), Ni(II), Pd(II), Pt(IV) ve Au(III) gibi eser elementlerin sulu çözeltilerden ayrılması ve
zenginleştirilmesinde, daha önce sentezlenmiş ve analitik amaçla kullanılmamış olan organik karakterli ligantlar (L1-L4)
kullanılarak çevre dostu, düşük maliyetli, etkili ve kolay uygulanabilen Bulutlanma Noktası Ekstraksiyonu (BNE) yöntemleri geliştirilmiştir. Veriler
değerlendirildiğinde; L1 ligandının pH 7.0’de Cu(II), Ni(II), Pb(II) ve Cd(II) iyonları için, L2 ligandının pH 8.0’de Pb(II) iyonları için, L3 ligandının
pH 7.0’de Cu(II) iyonları için ve L4 ligandının ise pH 7.0’de Co(II), Cr(III), Cu(II), Ni(II) ve Pb(II) iyonlarının ayrılması ve zenginleştirilmesinde
uygulanabileceği tespit edilmiştir. BNE yöntemlerinin optimum deneysel şartlarının belirlenmesi için pH, ligant miktarı, yüzey aktif madde
miktarı, inkübasyon süresi ve sıcaklığı, santrifüj hızı ve süresi gibi analitik parametrelerin geri kazanım verimi üzerine etkileri detaylı olarak
incelenmiştir. Eser elementlerin analizi yapılacak gıda ve su örneklerinde bulunabilecek ve girişim etkisi meydana getirebilecek çeşitli anyon
ve katyon türlerinin geri kazanım üzerine etkileri araştırılmıştır. Yöntemlerin analitik performansı gözlenebilme sınırı (GS), tayin sınırı (TS) ve
bağıl standart sapma (BSS) değerleri açısından değerlendirilmiştir. Her bir yöntem için deneysel parametrelerin optimum şartları tespit
edildikten sonra, metot validasyonu için su ve gıda numuneleri matriksine analit ekleme/geri kazanma çalışmaları yapılmıştır. Geliştirilen
yöntemler; analit iyonlarının dere suları, deniz ve musluk suyu gibi su örneklerinden ve marul, maydanoz, biber, armut, kayısı, havuç, vişne,
şeftali, elma, pirinç, bulgur ve mercimek gibi gıda numunelerinden alevli atomik absorpsiyon spektrofotometrik yöntemle tayinlerinden önce
bulundukları karmaşık ortamdan ayrılmaları ve zenginleştirilmeleri için etkili bir şekilde sorunsuzca uygulanmıştır.
Anahtar kelimeler: Eser element, ağır metal, ayırma ve zenginleştirme, bulutlanma noktası ekstraksiyonu