Page 63 - E-Tez Bülteni Mart 2025, SAYI 1

Tez Özeti

Güvenlik; konutta, insanların barınma ihtiyacından sonra karşılanması gereken en temel ihtiyaçlardandır. Deprem ise konut dolayısıyla da insan
güvenliğini etkileyen ve ciddi hasarlara neden olan önemli bir afettir. Hasar görebilirliğin azaltılmasının en kolay ve bireysel yolu yer
değiştirmektir. İnsanların yer değişimine sebep olan afetler yeni konut tercihinde de etkin rol oynayabilmektedir. Afetler ve özellikle yaşanan son
depremler sonrasında kullanıcıların konut tercihlerinde dikkate aldıkları kalite kriterleri ve konuttan beklentileri değişim gösterebilmektedir. Bu
bağlamda tez çalışması deprem olgusunun konut tercihini nasıl etkilediğini, depremle birlikte öne çıkan konut kalite kriterlerinin neler olduğunu ve
güvenliğin bu kriterler içerisindeki yerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda Türkiye genelinde konut değişikliğinde bulunan 200
kişiyle görüşme sağlanmıştır. Çalışmanın sonucunda depremin kullanıcılar tarafından yıkım, ölüm, korku ve çaresizlik vb. olarak değerlendirildiği;
güvenli konuta ilişkin ise dayanıklı, az katlı, sağlam zemin gibi kalite kriterlerinin öne çıktığı görülmektedir. Kullanıcılar konut güvenliğini çoğunlukla
deprem güvenli konuta ilişkin kavramlar üzerinden açıklamıştır. Konut tercihinde; erişilebilirlik, deprem güvenliği ve konut özelikleri etkilidir. Deprem
güvenliğine ilişkin kalite kriterlerinden taşıyıcı sistem, bina yaşı, konut ruhsatı ve zemin sağlamlığı ön plana çıkmaktadır. Ayrıca farklı kullanıcı
grupları ile konut tercihi arasında ilişki olduğu tespit edilmiştir. Özellikle deprem deneyimi ve yaşanılan yılın deprem algısındaki değişimde etkili
olduğu sonucuna varılmıştır. Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde kullanıcılarda deprem güvenliğine ilişkin farkındalık oluştuğu ancak deprem
güvenli konut kriterlerine dair bilginin yeterli olmadığı görülmektedir. Bu eksikliğin tasarım, uygulama ve denetim ve kullanım aşamasında rolü olan
kişilere verilecek eğitimlerle azaltılması mümkündür.
Anahtar kelimeler: Güvenlik, Deprem Güvenli Konut, Konut Tercihi, Yer değiştirme