Page 15 - E-Tez Bülteni Mart 2025, SAYI 1

Tez Özeti

Bu çalışmada, gemi ana makinesi arıza oluşumuna etki eden nedensel faktörlerin Bayes Ağı ile incelenmesi amaçlanmıştır.
Çalışma kapsamında 2000-2024 yılları arasında gemi ana makine kaynaklı 89 adet kaza raporu incelenmiştir. Kaza raporları,
uzman görüşleri ve yazın taraması doğrultusunda gemi ana makine arızalarına neden olan arıza değişkenleri, birbiri ile olan
ilişkisi tanımlanarak Bayes Ağı oluşturulmuştur. Makine dairesi personeli kaynaklı uygunsuzluklar HFACS çatısı altında
sınıflandırılmıştır. Koşullu olasılık ve marjinal olasılık değerleri 7 uzmandan elde edilen görüşmeler neticesinde elde edilmiş ve her
bir değişkenin koşullu olasılıkları hesaplanmıştır. Bayes Ağ modelinin geçerliliğinin ispatlanması amacıyla aksiyon 1-2-3 testleri
gerçekleştirilmiş ve ardından hassasiyet analizleri uygulanmıştır. Hassasiyet analizi sonuçlarına göre gemi ana makinesi %60
olasılıksal değişim ile güç düşüşü ve %41 olasılıksal değişim ile güç kaybı yaşamaktadır. Güç düşüşüne sırasıyla egzoz ve emme
hava parametreleri, soğutma suyu parametreleri ve yağ parametreleri etkili olmuştur. Egzoz ve emme hava parametrelerine en
fazla etkiyi, ana makine yapısal uygunsuzlukları göstermektedir. Ana makine yapısal uygunsuzlukları, çoğunlukla bakım
uygunsuzlukları nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bakım uygunsuzluklarının başlıca nedensel faktörü ise, makine dairesi personelinden
kaynaklanan uygunsuzluklardır.

Anahtar kelimeler: Gemi Ana Makine Arızaları, Bayes Ağları, Bulanık Mantık, HFACS