Page 13 - E-Tez Bülteni Mart 2025, SAYI 1

Tez Özeti

Gemi insanlarının ruh sağlıklarında zihinsel, psikososyal ve fiziksel stres faktörleri nedeniyle önemli etkiler oluşmaktadır. Bu
bağlamda, araştırmanın temel amacı, gemi insanlarının ruh sağlığındaki semptomları tespit edip, kişilik özellikleri ile ruh sağlığı
semptomları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada veri toplama ölçeği olarak SCL- 90-R Ölçeği ve Kısaltılmış Beş Faktör
Kişilik Ölçeği kullanılmış olup, örneklem seçimi için de kolay örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın evrenini gemi
insanları oluştururken, örneklem farklı milletlerden 1.109 gemi insanından oluşmaktadır. Toplanan veriler, IBM® SPSS® 26.0 ve
Amos© 23.0 ile analiz edilerek ölçeklerin güvenilirlik ve geçerlilik testleri yapılmış, ardından Yapısal Eşitlik Modellemesi ve fark
analizleri uygulanmıştır. Ayrıca, semptomların bibliyometrik haritalaması VOSviewer© 1.6.20 yazılımı ile oluşturulmuştur. Araştırma
bulgularına göre, Obsesif Kompulsif Belirtiler en yüksek frekansa sahip semptom olarak tespit edilmiştir. Z kuşağına mensup gemi
insanları ile Türkiye grubundaki gemi insanları en yüksek düzeyde ruh sağlığı semptomları sergilemiştir. Bununla birlikte, İdeal Kişilik
ve Dengeli Sosyal Kişilik özellikleri ile ruh sağlığı semptomları arasında negatif yönlü bir ilişki olduğu saptanmıştır.

Anahtar kelimeler: Denizcilik psikolojisi, SCL-90-R, Beş faktör kişilik özelliği, Yapısal eşitlik modeli, VOSviewer