Page 73 - E-Tez Bülteni Mart 2025, SAYI 1

Tez Özeti

Ülkemizin önemli asli orman ağacı türlerinden birisi olan sarıçam (Pinus sylvestris L.), geniş kullanım alanına sahip odunu ve yüksek dağ
ormanlarında asli tür olmasıyla orman ürünleri endüstrisinde önemli bir değere sahiptir. Türün sürdürülebilirliği için yaş ve bonitet farklılıklarına
göre bakım teknikleri uygulanarak dayanıklı ve sağlıklı ormanlar oluşturulmalıdır. Aralamaya konu sarıçam meşcerelerinde, normal (merkez) ve
marjinal (kenar) popülasyonların iklim değişikliğine tepkisini belirlemek ve silvikültürel projeksiyonlar oluşturmak amacıyla yaş ve bonitet
farklılıklarına göre örnek alanlar alınmıştır. Araştırma alanları, Sarıçamın yayılış gösterdiği ve farklı şiddette aralama müdahalelerine konu olmuş
saf ve doğal meşcerelerden seçilmiş olup, Trabzon, Giresun, Amasya, Kayseri, Erzurum ve Artvin Orman Bölge Müdürlükleri sınırları içerisinde
yer almaktadır. Bu meşcerelerde gerekli kantitatif ölçümler ile meşcere kuruluşları belirlenmiş olup, gövde analizleri ile büyüme ve gelişim
ilişkileri hem çapa bağlı hem de boya bağlı fonksiyonlar şeklinde grafik yöntemlerle tespit edilmiştir. Araştırmaya konu olan sarıçam
meşcerelerinde iklim değişikliğinin etkisinin ortaya konulmasında sarıçam meşcerelerinin belirli dönem aralıklarındaki alansal durumu ilgili
projeksiyonları iklim senaryoları modelleri kullanılarak tahmin edilmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve ileri düzey modelleme teknikleri
kullanılarak, Sarıçamın ekolojik nişi ve habitat seçimi belirlenmiş, çevresel değişkenlerin türün yayılım alanları üzerindeki belirleyici etkileri analiz
edilmiştir. Uygulanan modellerin yüksek tahmin gücü ile, 2020-2040, 2040-2060, 2060-2080 ve 2080-2100 dönemleri arasında olası alansal
değişimler ortaya konulmuş, Sarıçam meşcerelerinin gelecekteki potansiyel yayılım alanları belirlenmiştir.
Anahtar kelimeler: Sarıçam, Aralama, Normal ve kenar popülasyonlar, Meşcere kuruluşu, Büyüme ilişkileri, İklim Değişikliği