Trabzon’da COVID-19 Pandemisi mücadelesinde KTÜ Farabi Hastanesi, poliklinik, yatan hasta servisi, yoğun bakım ve aşılama alanlarında büyük başarı göstermiştir. Pandeminin başından itibaren pek çok uzman hem teşhis tedavi hem de koruyucu hekimlik uygulamalarında aralıksız çalışmaktadır. Mutasyonlar dolayısıyla kamuoyunun kafasında oluşan soruları yanıtlamak amacıyla KTÜ Farabi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği’nden Prof. Dr. Gürdal YILMAZ, COVID-19 varyantları ve aşılama hakkında güncel bilgileri paylaştı.

Ölüm Oranı Tahmini %2,2'dir

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından küresel bir pandemi olarak ilan edilen SARS-CoV-2, COVID-19'dan sorumlu virüs, 200 milyondan fazla onaylanmış vaka ve dünya çapında bildirilen 4 milyondan fazla ölümle 223 ülkeye yayılmıştır.  DSÖ'nün COVID-19 için küresel vaka ölüm oranına ilişkin mevcut tahmini %2,2'dir. Bununla birlikte, vaka ölüm oranı yaş, altta yatan önceden var olan koşullar ve hastalığın ciddiyeti gibi faktörlerden etkilenir ve ülkeler arasında önemli ölçüde farklılık gösterir. Her yaştan birey bu enfeksiyona ve ciddi hastalığa yakalanma riski altındadır. Bununla birlikte, 60 yaş ve üstü hastalar ve obezite, kardiyovasküler hastalık, kronik böbrek hastalığı, diyabet, kronik akciğer hastalığı, sigara bağımlılığı, kanser, katı organ veya kök hücre nakilli hastalarda ciddi COVID-19 riski yüksektir.

Dört COVID-19 Varyantı Tespit Edildi

RNA virüsleri, yeni konaklarına adapte olurken, zaman içinde mutasyonların gelişmesiyle genetik evrime eğilimlidir. DSÖ bu varyantların küresel halk sağlığı üzerindeki etkilerini göz önüne alarak endişe verici varyantlar (VOC) olarak izlemeye almaktadır. DSÖ'nün 22 Haziran 2021 itibarıyla son epidemiyolojik güncellemesine göre, pandeminin başlangıcından bu yana dört COVID-19 VOC tespit edilmiştir. Bunlar;

• Alfa: Aralık 2020'nin sonlarında İngiltere'de açıklandı.
• Beta: İlk olarak Aralık 2020'de Güney Afrika'da rapor edildi
• Gamma: İlk olarak Ocak 2021'in başlarında Brezilya'da bildirildi.
• Delta: İlk olarak Aralık 2020'de Hindistan'da rapor edildi

Alfa varyantının 170 ülkeye, Beta varyantının 119 ülkeye, Gamma varyantının 71 ülkeye yayıldığı ve Delta varyantının ise hızlı bir artış ile dünya çapında 100’ün üzerinde ülkede görülmeye başladığı bildirilmektedir. 

Toplu Yerlerde Temel Korunma Uygulamalarına Riayet Hayati

COVID-19'un bulaşmasını önlemek veya azaltmak için halk sağlığı ve enfeksiyon kontrol önlemlerinin uygulanması çok önemlidir. Bunun yanı sıra, bu küresel pandemiyi kontrol altına almanın en önemli adımı, dünyadaki insan topluluklarını aşılamaktır. Yeni COVID-19 varyantlarının ortaya çıkması, benzersiz aşı geliştirme hızına ve güçlü küresel toplu aşılama çabalarına rağmen, bulaşıcılık artışına, edinilmiş veya aşılama yoluyla elde edilen antikorlar tarafından nötralizasyonun azalmasına, tespitten kaçma kabiliyetine sahip olmaları dolayısıyla hastalığın yayılmasını sınırlamada şimdiye kadar kaydedilen önemli ilerlemeyi tersine çevirmekle tehdit etmektedir. Bu nedenle toplu yerlerde  maske, sosyal mesafe ve el hijyeni gibi temel uygulamalara riayet hayati bir hal almıştır.

Tam Doz Aşılanmışlarda Genellikle Hafif Seyrediyor

Vücudun bağışıklık sisteminin COVID-19 ile nasıl savaştığı henüz belli değilken, koruma ile ilgili bağıntılarının ne olduğu kesin olarak bilinmeden, bir aşının varyantlara karşı neden daha az etkili olabileceğini söylemek zordur. Bununla birlikte, aşının etkili olduğunu, delta varyantının oluşturduğu güncel hastalarımızın aşı durumlarına bakarak da söyleyebiliriz. Tam doz aşılanmış olan bireylerin genellikle hafif seyrettiği ve çoğunlukla evde tedavi ettiğimizi biliyoruz. Yine yoğun bakım ihtiyacı görülen hastalarda tam doz aşılıların oranının son derece az olması, kliniklerde yatan hastalarda da aşılı bireylerin daha az olması aşının etkinliğini göstermektedir. Geçen seneye göre bu sene kliniklerde yatan hastaların çoğunluğunu gençlerin oluşturması da gençlerimizin aşıdan kaçmasından ve dolayısıyla enfekte olmalarından kaynaklanmaktadır. Unutulmaması gereken bir durum da gençlerimizin ve çocuklarımızın aşılanmaması sonucu virüsü almaları ve hastalık belirtisi göstermez halde bu virüsü evlerindeki riskli kişilere de bulaştırabilme ihtimalinin olduğudur.

Ülkemizde İki Doz Aşı Yaptıran Kişi Sayısı 34 Milyonu Geçti

Dünya nüfusunun %31,7'si en az bir doz COVID-19 aşısı almıştır ve %23,7'si tam aşılıdır. Dünya çapında 4,76 milyar doz uygulandı ve şu anda her gün 37,24 milyon doz uygulanıyor.  Düşük gelirli ülkelerdeki insanların sadece %1,3'ü en az bir doz almıştır. Ülkemizde ise 86 milyonun üzerinde doz aşı yapılmış olup, iki doz aşı yaptıran kişi sayısı 34 milyonu geçmiştir.

Korunmanın En Etkili Yolu Aşı Olmaktır

Delta varyantı COVID-19’u çok daha bulaşıcı hale getiren, bağışıklık korumasını 10 kata kadar düşüren farklı mutasyonlara sahip bir varyanttır. Bu durum, şu anda kullanılan aşılar için bir zorluk teşkil etmektedir. Ancak çoğu insanda aşının neden olduğu antikor sayıları, 10 katlık bir düşüş olsa bile onları iyi bir şekilde koruyabilecek kadar büyüktür. Bu nedenle, tam olarak aşılanmamış kişilerde meydana gelen vakaları görmek iç karartıcı olsa da hastaneye kabul ve ölüm sayılarına göre değerlendirildiğinde, aşılıların korunmaları iyi gitmektedir. Tüm bu varyantlara rağmen bu hastalıktan korunmanın en önemli yolu mümkün olan en kısa sürede aşı olmaktır.

 

Previous Next