Üniversitemiz Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü ev sahipliğinde ve İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü ile Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü iş birliğinde, Prof. Dr. Osman Turan Kültür ve Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen “Pontus Meselesinin Dünü ve Bugünü” konulu çalıştay 13 Aralık 2023 tarihi saat 9.30’da başladı. Rektör Prof. Dr. Hamdullah ÇUVALCI’nın onursal başkanlığında ve Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. İsmail KÖSE’nin başkanlığında düzenlenen çalıştaya; Trabzon Valisi Aziz YILDIRIM, Trabzon İl Jandarma Komutanı Tuğgeneral Mustafa ERDEM, Trabzon İl Emniyet Müdürü Murat ESERTÜRK, KKTC Trabzon Başkonsolosu Erek ÇAĞATAY, İran İslam Cumhuriyeti Trabzon Başkonsolosu Naser MOHEBATİ, Trabzon Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Hüseyin SERENCAM, basın mensupları, akademik ve idari personel ile öğrenciler katıldı.

Alanında uzman akademisyen ve araştırmacıları bir araya getiren çalıştayın açılış konuşmasını yapan Üniversitemiz Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. İsmail KÖSE konuşmasında “Tarihte yaşanmış realitelerin tersyüz edilip hiç yaşanmamış hadiselerin yaşanmış ya da yaşanmış olanların hiç vuku bulmamış gibi yayılmasını, bu şekilde öğretilmesini engelleme çalışmaları bilim insanlarının öncelikli görevleri arasındadır. Unutulmamalıdır ki biz konuşmazsak, tartışmazsak, gündemimize almazsak da dünyada sayıları 600’den fazla olup, mantar gibi her yerden türeyen Pontus dernekleri, kendi kurgularına göre her fırsatta propagandanın gücünden faydalanarak Türkiye’yi karalamaktadır. Bütün bu süreç dikkate alınarak tarihte yaşananların bütün boyutlarıyla bilimsel bir metodoloji ile anlatılarak dezenformasyonun etkisizleştirilip olguyu şekillendirecek hatalı algının yerleşememesi, sıradanlaşamaması için Üniversitemiz tarafından kamu kuruluşlarımız ile iş birliği içinde çalışmalar yapılmaktadır.” diyerek konu ile ilgili bilimsel araştırmanın önemini vurguladı.

Prof. Dr. İsmail KÖSE’nin ardından sözü alan çalıştayın onursal başkanı Rektör Prof. Dr. Hamdullah ÇUVALCI konuşmasında “Sözde Pontus soykırımı iddiaları, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonraki süreçte Anadolu’daki gelişmelere dayandırılmaktadır. Dolayısıyla bu dönemde yaşananların objektif bir şekilde araştırılarak meselenin tüm cihetleriyle ortaya konulması, bu iddiaların düğümünün çözülmesi adına tek doğru yoldur. Bu da kuşkusuz tarihçilerin görevi olmalıdır. Ancak konu etrafında yapılan tartışmalar daha ziyade siyasî zeminde yürütülmektedir. Bu nedenle Pontus soykırımı iddialarının, genellikle iki ülke ilişkilerinin gerginleştiği dönemlerde ön plana çıkarılmasına şaşırmamak gerekir. Konunun tüm yönleriyle aydınlatılmasının önündeki en büyük engel de bu sakat yaklaşımdır. Samimiyetten uzak bu tutum, iddia sahibi olan Yunanistan’ın soykırım iddialarının arkasındaki asıl hedef ve beklentilerini sorgulanmasıyla açıklığa kavuşturulabilir. Türkiye’ye yöneltilen Pontus soykırımı suçlamasının daha ziyade siyasî hedefleri olduğu muhakkaktır. Meselenin tarafsız bir bakışla ve tam anlamıyla aydınlığa kavuşturulabilmesi, her şeyden önce konu hakkında yapılan tartışmaların bilimsel düzleme oturtulmasıyla mümkündür.” sözlerine yer verdi.

Trabzon Valisi Aziz YILDIRIM ise konuşmasında “Kanaatimce Türk Milleti ve soykırım kavramları en son bir araya gelecek kavramlardır. Türk Milleti hâkim olduğu bütün coğrafyalara barışı, kardeşliği, din ve vicdan özgürlüğünü taşımıştır. Bugün bile ülkemizin bünyesinde Lozan hukukuna bağlı olarak yaşayan azınlıklar özgürce devletimizin ana unsuru olan Türk Milleti ile aynı haklara sahip olarak yaşamlarını devam ettirmektedir. Ancak özellikle ülkemizi uluslararası camiada mahkûm etmek isteyen bazı çevreler zaman zaman Pontus ve Ermeni meselesi veya soykırımı gibi temelsiz iddiaları dillendirmekte, bu konularda kamuoyu oluşturmakta hatta bu konularını parlamentolarına taşımakta, bu yönde ısmarlama kararlar çıkarmaktadır. İşte bu çalıştayımız Türk araştırmacılarımız tarafından hem tarihsel boyutuyla hem de güncel durumu itibariyle bölgeye ve Türkiye’ye yönelik bu ve benzeri faaliyetleri ifşa etmek ve tarihin nasıl kötüye kullanıldığını tartışmak bakımından büyük önem arz etmektedir. Kuşkusuz çalıştay Pontus meselesi hakkında yapılan araştırmaların mütevazi bir kısmıdır ancak yaratacağı etki bakımından ciddi bir potansiyele sahiptir.” dedi.

Açılış konuşmalarının ardından sunum ve münazara bölümüne geçildi. Çalıştayın, Pontus Kavramsallaştırmasının Semantik Sorunları ve Pontus Sorununun Gelişimi başlıklı sabah oturumunda “Pontus Meselesi”nin kavramsal zemini, tarihsel süreçte Karadeniz hâkimiyeti bağlamındaki tartışmalar, Birinci Dünya Savaşı öncesi Pontusçu örgütlenme çabaları ve savaş dönemindeki Pontusçu faaliyetler; Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden Doç. Dr. Osman EMİR’in, Pontos Adının Kökeni ve Pontos Coğrafyası; Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden Prof. Dr. İbrahim TELLİOĞLU’nun, Komnenosların Karadeniz Hâkimiyeti Hakkındaki Tartışmalar; Trabzon Üniversitesi’nden Prof. Dr. Rahmi ÇİÇEK’in, Birinci Dünya Savaşı Öncesi Pontusçu Örgütlenme Girişimleri ve Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden Öğr. Gör. Veysel USTA’nın, Trabzon’da Rus İşgalinin Pontusçu Faaliyetlerin Güçlenmesine Etkileri konulu sunumları ile derinlemesine bir biçimde ele alındı.

Millî Mücadele Dönemi ve Sonrasında Pontus Sorunu ve Propaganda başlıklı öğleden sonraki oturumda; Millî Mücadele ve Cumhuriyet dönemlerindeki Pontusçu faaliyetler, siyasî bir hedef olarak Pontus propagandası çalışmaları, meselenin küreselleşme sürecindeki seyri ve Yunanistan açısından ele alınışı tartışıldı. Bu oturumda; Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mesut ÇAPA, Millî Mücadele’de Karadeniz Kıyılarının Güvenliği; Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden Prof. Dr. Uğur ÜÇÜNCÜ, Millî Mücadele Yıllarında Gümüşhane’de Pontusçuluk; Dr. Öğr. Üyesi Yüksel KÜÇÜKER, Propagandanın Algı Yönetimi: Pontusçu Propaganda; Prof. Dr. Hikmet ÖKSÜZ, Küreselleşme Sürecinde “Pontus Meselesi” ve Batı Trakya Azınlığı Kültür ve Eğitim Şirketi’nden Dr. Pervin HAYRULLAH, Yunanistan’dan Pontus Meselesine Bakış başlıklı konuşmalarını gerçekleştirdi. Çalıştayın son bölümünde yapılan çalışma atölyesi oturumunda ise genel bir değerlendirme yapıldı.

Çalıştay programı, konuşmacılara Katılım Belgesi ve hediye takdiminin ardından sona erdi.

 

Previous Next